514 239 293PN-PT: 8:00 - 18:00

Atrakcje turystyczne Jastarnia - Ośrodek Oporu

Jastarnia

  • Parking
  • Więcej niż 1h
  • Całoroczne


Skansen Fortyfikacji w Jastarni położony jest około 3 km na zachód od centrum miasta (kierunek Kuźnica, Władysławowo) i obejmuje około 400 m x 400 m. Obszar ten wyznacza jednocześnie środek półwyspu, ponieważ znajduje się w połowie długości cypla.
 
Znajdujące się tam fortyfikacje zostały zbudowane wiosną i latem w 1939 roku, podczas przygotowań granic II Rzeczypospolitej do obrony przed atakiem hitlerowskich Niemiec. Ośrodek Oporu Jastarnia stanowił silnie ufortyfikowaną pozycję obronną, zabezpieczającą Rejon Umocnionego Helu od strony lądu. Po przegranej kampanii wrześniowej obszar Ośrodka Oporu przejęli Niemcy i dalej utrzymywali go w sprawności bojowej. Po zakończeniu II wojny światowej obszar ten przewidywano w planach obronnych, natomiast w końcu lat 70 ubiegłego wieku z tych planów zrezygnowano. W roku 1999 Ośrodek Oporu Jastarnia został uznany za zabytek, a rok później fortyfikacje zostały przekazane w zarządzanie cywilne. Od 2005 roku Skansen Fortyfikacji II Rzeczypospolitej dostępny jest dla turystów przez cały rok. Została utworzona ścieżka dydaktyczna, odtworzone przeszkody przeciwpancerne, przeciwpiechotne, a także okopy.
 
Skansen stanowi ekspozycję plenerową i obejmuje:
  • cztery ciężkie schrony bojowe - SOKÓŁ, SABAŁA, SĘP, SARAGOSSA,
  • ekspozycje we wnętrzu schronu Sabała,
  • schron lekki i fortyfikacje polowe,
  • fundamenty nieukończonych schronów,
  • zasieki przeciwpiechotne,
  • przeszkody przeciwpancerne,
  • dwie ścieżki dydaktyczno - historyczne.
Wszystkie obiekty opisane są na planszach informacyjnych i łączy je oznakowana ścieżka pieszo - rowerowa.
  • Ścieżka krótka – oznakowana żółtymi strzałkami, prowadzi z parkingu obok schronu Sabała do schronów Saragossa i Sęp.
  • Ścieżka długa - oznakowana czerwonymi strzałkami, obejmuje wszystkie obiekty skansenu.
 
Schron Saragossa to znajdujący się w lesie ciężki schron bojowy, który przeznaczony był dla broni maszynowej. Grubość ścian zewnętrznych schronu wynosi od 100 cm do 180 cm, grubość kopuły pancernej 180 mm, a grubość pancerzy w ścianach od 25 mm do 120 mm. Schron zapewniał ochronę przed uderzeniem pocisku o kalibrze 220 mm przy pojedynczym trafieniu w dane miejsce.
Uzbrojenie schronu Saragossa składało się z dwóch ckmów. Jeden mieścił się w kopule pancernej i miał możliwość prowadzenia ognia w sektorze czołowym 190° przez 3 strzelnice. Jego zasięg dawał możliwość wspierania sąsiadujących schronów – Sęp oraz Sabała. Drugi ckm umożliwiał prowadzenie ognia skośnego, wzdłuż drogi gruntowej.
Wejścia do bunkru chronione były przez dwie strzelnice wewnętrzne. W schronie prócz pomieszczeń bojowych znajdowały się: kwatera załogi, magazyn, toaleta, maszynownia (generatory prądu, filtry powietrza), akumulatorownia. Aby chronić przed bronią chemiczną w schronie utrzymywane było nadciśnienie.
 
Schron Sabała jest porównywalny ze schronem Saragossa, dodano mu dodatkowy ciężki karabin maszynowy. Jest największym ze schronów bojowych Ośrodka Oporu Jastarnia. To ciężki schron bojowy, który przeznaczony był dla broni maszynowej. Pełnił również funkcję dowodzenia pozycją. Został odbudowany i obecnie pełni funkcję muzeum. Zwiedzanie schronu to żywa lekcja historii. Wszystkie eksponaty można dotykać, można też, a nawet trzeba robić zdjęcia.
Wewnątrz znajduje się ekspozycja militarnych pamiątek, które ułożone są w zrekonstruowanych pomieszczeniach: maszynownia i akumulatornia, ubikacja, izba załogi, izba łączności, izba dowódcy.
 
Z uwagi na warunki atmosferyczne muzeum można zwiedzać tylko w okresie wiosenno-letnim.
 
Ciężki schron bojowy Sokół położony jest nad Zatoką Pucką. Przeznaczony był dla broni maszynowej i miał zabezpieczać pozycję od strony plaży. Obiekt jest bardzo podobny do schronu Sęp.
 
Schron Sęp to znajdujący się na plaży ciężki schron bojowy, przeznaczony dla broni. Aby zwiększyć jego odporność zastosowano grubsze ściany niż w przypadku pozostałych schronów. Grubość ścian zewnętrznych wynosi od 125 cm do 330 cm, grubość pancerzy w ścianach 25 mm, a grubość kopuły pancernej od 180 mm do 200 mm. Nie miało to jednak wpływu na klasę odporności, ponieważ schron zapewniał ochronę przed uderzeniem pocisku o kalibrze 220 mm przy jednorazowym trafieniu w dane miejsce.
Uzbrojenie schronu składało się z dwóch ckmów. Jeden znajdował się w kopule pancernej i miał możliwość prowadzenie ognia w sektorze czołowym 190° przez 3 strzelnice. Jego zasięg umożliwiał wsparcie schronu Saragossa. Drugi ckm służył do prowadzenia ognia skośnego, w kierunku morza. Obrona okrężna składała się z dwóch strzelnic dla ckm oraz zrzutni ręcznych granatów. Ponadto w schronie było miejsce dla moździerza 81, którego użycie było możliwe po ustawieniu go na zewnątrz obiektu. Wejścia do schronu broniły dwie wewnętrzne strzelnice. Wyposażenie techniczne schronu Sęp było takie samo jak w schronie Sabała, Saragossa oraz Sokół.
 
W planach było wybudowanie 4 schronów lekkich, jednak w wyniku działań wojennych zbudowany został tylko jeden. W pozostałych przypadkach budowa ograniczyła się tylko do przygotowania fundamentów. Schron lekki uzbrojony był w jeden ciężki karabin maszynowy, który strzelał ogniem bocznym. Wejście do schronu było chronione przez dwie strzelnice. Wewnątrz schronu znajdowała się tylko izba bojowa. Grubość ścian zewnętrznych wynosiła od 40 cm do 120 cm. Konstrukcja schronu była odporna na trafienie pociskiem kalibru 155 mm oraz wielokrotne trafienie pociskami o kalibrze do 105 mm.

Logowanie do Panelu Partnera